ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု (Global Warming)
ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု(Global Warming)ဆိုသည်မှာကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင်နှင့်လေထုအတွင်းတွင်
အပူချိန်တဖြေးဖြေးမြင့်တက်လာခြင်းကြောင့်ကမ္ဘာကြီးတစ်ခုလုံးအပူချိန်မြင့်တက်လာခြင်းကိုဆိုလို
ပါသည်။ နေမှဖြာထွက်သောရောင်ခြည်များ(short wave radiation)သည်ကမ္ဘာမြေမျက်နှာပြင်
ပေါ်သို့ကျရောက်ပြီးသည့်အခါအချို့ကိုကမ္ဘာမြေပြင်ကစုပ်ယူထားပြီးအချို့ သည်အပူလှိုင်း(long
wave radiation)သို့မဟုတ်အနီအောက်ရောင်ခြည်(infrared radiation)အဖြစ်ပြောင်းလဲသွား
ပါသည်။ယင်းအပူလှိုင်းများကိုလေထုအတွင်းရှိကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်(CO2)၊မီသိန်း(CH4)၊
နှိုက်ထရပ်အောက်ဆိုဒ်(N2O)စသည့်ဓါတ်ငွေ့များကစုပ်ယူထားခြင်းဖြင့်လူ၊တိရိစ္ဆာန်နှင့်သစ်ပင်
တို့ရှင်သန်နေထိုင်နိုင်ရန်သင့်တင့်မျှတသောအပူဓါတ်ကိုရရှိစေပါသည်။အဆိုပါဓါတ်ငွေ့များသည်
ကမ္ဘာကြီးကိုပူနွေးစေပြီးမှန်လုံအိမ်ကဲ့သို့စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်သဖြင့်မှန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့များ
(Greenhouse Gases-GHGs)ဟုတင်စားထားကြပါသည်။
သို့ရာတွင်စက်မှုခေတ်ထွန်းကားလာသည့်အချိန်မှစတင်၍စက်ရုံအလုပ်ရုံများ၊စက်တပ်ယာဉ်များ
တိုးပွားလာခြင်းကြောင့်ကျောက်မီးသွေး၊ဓါတ်ဆီ၊ဒီဇယ်၊သဘာဝဓါတ်ငွေ့စသည့်ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ
များသုံးစွဲမှုတစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ်တိုးတက်များပြားလာခဲ့ရာမှလေထုအတွင်း CO2 အပါအဝင်မှန်လုံ
အိမ်ဓါတ်ငွေ့များအဆမတန်များပြားလာခဲ့ပါသည်။ဤနည်းအားဖြင့်လေထု၏အပူရှိန်ကိုစုပ်ယူ၍
မြေပြင်သို့ပြန်လည်ထုတ်လွှင့်နိုင်မှုကြီးမားလာပြီးကမ္ဘာကြီး၏အပူချိန်ကိုမြင့်တက်လာစေရာယခုအခါ
ကမ္ဘာကြီး၏အပူချိန်သည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း(၁၄၀)ကထက်(၁)ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်(ဝ.၅ ဒီဂရီစင်တီ
ဂရိတ်)ပိုမိုပူနွေးလာသည်ဟုဆိုပါသည်။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုများသည်ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကြောင့်ဖြစ်ပြီးကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာခြင်း
သည်လည်းမှန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့များထုတ်လွှတ်မှုများပြားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။ရာသီဥတု
ေြပာင်းလဲမှုသည်ယနေ့လူသားများရင်ဆိုင်နေရသောစိမ်ခေါ်မှုကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။IPCC
(Inter governmental Panel on Climate Change)၏စတုတ္ထအကြိမ်မြောက်ဆန်းစစ်တွေ့ရှိချက်
အစီရင်ခံစာတွင်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည်စီးပွားရေးတိုးတက်မှု၊ရေရှည်တည်တန့်သောပြည့်စုံမှုနှင့်
တစ်ကွအန္တရာယ်နားနီးသူများ၏ဘဝရှင်သန်မှုစသည်တို့ကိုခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိကြောင်းသိပ္ပံနည်းကျ
တွေ့ရှိချက်ကိုဖော်ပြထားပါသည်။ထို့အပြင်အကယ်၍မှန်လုံအိမ်ဓါတ်ငွေ့ထုတ်လွှင့်မှုသည်လက်ရှိနှုန်း
ထားအတိုင်းဆက်လက်မြင့်တက်နေပြီးစက်မှုမထွန်းကားခင်အချိန်တွင်ရှိနှုန်းထား၏နှစ်ဆမြင့်တက်
လာခွင့်ပြုမည်ဆိုပါကကမ္ဘာကြီးသည်ဤရာစုနှစ်အတွင်းပျမ်းမျှအပူချိန်၃ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်မျှမြင့်တက်
လာမှုကိုကြုံတွေ့ရပါမည်။ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်မြင့်တက်လာမှု၊စိုက်ပျိုးရာသီပြောင်းလဲလာမှု၊အစွန်း
ရောက်ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်များဖြစ်သောမုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မှု၊ရေကြီးမှုနှင့်မိုးခေါင်မှုစသည်တို့၏ကြိမ်နှုန်း
နှင့်ပြင်းအားတိုးလာမှုစသည့်ဆိုးရွားသောအကျိုးဆက်များ ဖြစ်လာပါမည်။သို့ဖြစ်ရာအန္တရာယ်ရှိသော
မှန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့လေထုထဲတွင်ပါဝင်မှုတည်ငြိမ်စေရေးသည်လူသားအားလုံး၏တာဝန်တစ်ရပ်
ဖြစ်လာပါသည်။